طرح کسب و کار یک صفحه ای چیست و چگونه تهیه می شود؟
معمولاً طرح کسب و کار یک صفحه ای “One page Business Plan” برای توضیح اجمالی و سریع طرح کسب و کار و ارائهی ایدهی اولیه استفاده میشود.
از طرح کسب و کار یک صفحه ای برای ارائه ی آسانسوری استفاده می شود. فرض کنید ایده ی خود را بارها مرور کرده اید و امکانسنجی اجرا و موفقیت آن را بررسی نموده و هم اکنون به یقین رسیده اید. تنها مشکلی که دارید جذب سرمایه برای شروع و توسعه کار است.
برای جذب سرمایه گذار به یک اداره دولتی یا شرکت خصوصی مراجعه کرده اید و سوار آسانسور می شوید تا به طبقه پانزدهم که مسئول اداره یا مدیرعامل شرکت در آن حضور دارد بروید. ناگهان متوجه می شوید که فرد مورد نظر هم اکنون داخل آسانسور است و یک فرصت عالی برای ارائه ی طرح تجاری خود دارید.
بنابراین باید در عرض کمتر از یک دقیقه با نهایت خلاصه گویی و در عین حال جامعیت به دفاع از طرح خود بپردازید. معمولا در این وضعیت به کدام یک از بخشهای طرح کسب و کار خود می پردازید و آن ها را بیان می کنید؟ عموما طرح کسب و کار یک صفحه ای شامل 5 بخش است که در ادامه به تشریح آن خواهیم پرداخت.
عناوین طرح کسب و کار یک صفحهای:
1- چشم انداز
2- مأموریت
3- اهداف
4- استراتژی
5- برنامههای کاری
1- چشم انداز:
در تدوین طرح کسب و کار یک صفحه ای چشم انداز اولین بخشی است که باید نوشته شود. در تدوین چشم انداز باید به افق های دوردست نگاه بیندازیم. افقی که گاه به سختی دیده می شود و تصویر واضحی از آن نداریم ولی باید تا حد ممکن آن را شفاف و دقیق بیان کنیم. در تدوین بخش چشم انداز باید به روشنی بگوییم که ما به کجا خواهیم رفت و در دوردست چه نقطه ای را هدف قرار داده ایم. ما باید آرزوهای خود را بیان کنیم طوری که خواننده یا شنونده و حتی خود ما را به وجد بیاورد و یک هیجان درونی را برای رسیدن به آنها بیدار کند.
یک چشم انداز خوب علاوه بر منحصر به فرد و رویایی بودن باید ملموس نیز باشد. یعنی چیزی نباشد که خواننده متن طرح کسب و کار یک صفحه ای آن را دست نیافتنی از لحاظ منطقی بداند. بنابراین در تعریف چشم انداز باید در نقطه مرزی واقعیت و رویا قرار داشته باشیم. یک چشم انداز خوب می تواند خواب را از چشمان کارآفرین بگیرد و موتور محرکه ی او و کارکنان شرکت یا استارتاپ برای تلاش بیشتر و مستمر باشد.
نمونه هایی از چشم انداز خوب:
- چشم انداز اولیه مایکروسافت : یک رایانه شخصی در هر خانه و روی هر میز
- چشم انداز بعدی مایکروسافت : یک رایانه شخصی در هر خانه و روی هر میز و در هر زمان و هر مکان و روی هر دستگاه
- چشم انداز LG : رسیدن به موقعیت سه شرکت برتر الکترونیک، اطلاعات و ارتباطات مخابراتی در جهان، تا سال 2010
- _ چشم انداز جنرال موتورز آمریکا : رهبر جهانی در حوزه حمل و نقل و محصولات و خدمات مرتبط، به وجدآوردن مشتری ازطریق بهبود مستمر باتوجه به کار تیمی، درستی و نوآوری کارکنان شرکت
- چشم انداز شرکت تسلا : ایجاد جذابترین و قانع کنندهترین شرکت خودروسازی قرن بیست و یکم از طریق سوق دادن تحول جهانی به سمت خودروهای برقی.
- چشم انداز شرکت آمازون : تبدیل شدن به مشتریمدارترین شرکت روی زمین؛ شرکتی که در آن، مشتریان میتوانند هر چیزی را که دلشان میخواهد، به صورت آنلاین کشف و پیدا کنند، و بخرند.
- چشم انداز شرکت تد : ما با تمام وجود به قدرت ایدهها برای تغییر نگرشها، شیوههای زندگی، و در نهایت، جهان باور داریم.
- چشم انداز شرکت گوگل : ایجاد دسترسی به اطلاعات جهانی فقط با یک کلیک.
- چشم انداز شرکت تویوتا (ایالات متحده) : تبدیل شدن به موفقیتترین و محترمترین شرکت خودروسازی در آمریکا.
2- ماموریت:
در تدوین طرح کسب و کار یک صفحه ای باید بگوییم که دقیقا ما چه کار خواهیم کرد. در بخش ماموریت توضیح می دهید که سازمان شما به چه دلیلی وجود دارد. کسب و کار را توصیف می کنید که چه کاری انجام می دهد و هدف کلی آن چیست. ماموریت به گونه ای طراحی می شود که هم محدوده فعالیت را مشخص کند و هم افق های جدیدی را پیش رو نهد. ماموریت در ذهن ذینفعان مشروعیت ایجاد و ادامه حیات سازمان را توجیه می کند.
بیانیه ماموریت به گونه ای است که بتوان با خواندن آن به راحتی پی برد که سازمان چه محصول یا خدمتی را برای چه کسانی و در کجا عرضه می کند. در واقع چه نیازی از جامعه هدف را مرتفع می سازد. لازم به ذکر است که ماموریت کسب و کار شما (برخلاف چشم انداز که منحصر به فرد است) می تواند با افراد یا سازمانهای متعددی یکسان و مشابه باشد.
نمونه هایی از بیانیه ماموریت شرکت های بزرگ:
- ماموریت شرکت تسلا : تسریع فرایند تحول جهانی به سمت انرژی پایدار.
- ماموریت شرکت آمازون : نهایت تلاشمان را میکنیم که به مشتریانمان پایینترین قیمت ممکن، بهترین حق انتخاب، و حداکثر راحتی را ارائه دهیم.
- ماموریت شرکت تد : گسترش ایدهها.
- ماموریت شرکت گوگل : سازماندهی اطلاعات جهانی و ایجاد دسترسی و کاربرد آن در سرتاسر جهان.
- ماموریت شرکت تویوتا (ایالات متحده): جذب و حفظ مشتری با محصولات و خدمات فوقالعاده ارزشمند و تجربهی رضایتمندی از داشتن خودرو در آمریکا.
- ماموریت شرکت سامسونگ : الهام بخشیدن به جهان با فناوریها، محصولات، و طرحهایی که زندگی آدمها را غنی کنند و با خلق آیندهای جدید به سعادت اجتماعی کمک کنند.
- ماموریت شرکت فیس بوک : توانمندسازی آدمها برای ایجاد جامعهای قدرتمند و نزدیک کردن تمام آدمهای جهان به یکدیگر.
3- اهداف:
هدف گذاري و بیان اهداف رکن مهم در تدوین طرح کسب و کار یک صفحه ای است. تقسیم بندی اهداف در برنامه ها معمولاً در قالب اهداف کلی (Goals) و اهداف اختصاصی (Objectives) صورت می گیرد.
- اهداف كلي (Goals) جهت گيري هاي بنيادي و فراگير سازمان را معين مي كند. توجه به ارزش هايي دارند كه مي خواهيم به آنها دست يابيم.
خيلي قابل اندازه گيري نيستند و فعاليت ها و اجزاء مختلف برنامه را سازمان مي دهند.
- اهداف اختصاصي (Objectives) بياني مشخص از اقداماتي هستند كه براي دستيابي به اهداف كلي سازمان بايد انجام شود.
زير بناي فعاليت ها در برنامه عملياتي را تشكيل مي دهند و به مديريت عالي سازمان امكان مي دهند كه بداند چه اتفاقي در حال رخ دادن است.
همچنین مبنايي براي ارزشيابي ارائه مي دهند و نتايج برنامه را مشخص مي كنند.
ویژگی های اهداف اختصاصي: SMART
Specific : بطور واضح و عیني بیان كننده تغییري باشد كه قرار است اتفاق افتد.
Measurable : قابل اندازه گیری باشد.
Achievable : قابل دستیابی باشد.
Realistic : واقع گرایانه باشد.
Time Bound : محدود به زمان باشد.
مثال برای اهداف :
هدف کلی:
اطلاع رسانی در زمینه سلامت
اهداف اختصاصی:
افزايش کمی برنامه هاي بهداشتی صداي جمهوري اسلامی از 5720 دقیقه در سال 96 به 6240 دقیقه در سال 98
افزايش کمی سریالهای سیماي جمهوري اسلامی در حوزه سلامت از 5 سریال در سال 96 به 10 سریال در سال 98
افزايش کمی مقالات چاپی در روزنامه هاي محلی در زمینه سلامت از 30 مقاله در سال 96 به 52 مقاله در سال 98
4- استراتژی:
در تدوین طرح کسب و کار یک صفحه ای باید استراتژی های خود را مشخص کنیم.
استراتژی چیست؟
استراتژي نقشه اي است براي حركت به سمت هدف.
کارکرد استراتژی ايجاد مزيت رقابتی است. استراتژی حاصل محدوديت منابع و محيط رقابتی است. استراتژی عبارت است از تشخيص فرصت های اصلی و تمرکز منابع سازمان ها بر آنها. صرف منابع سازمان بر غير از فرصت های اصلی نتيجه اش شکست در مقابل سازمانی است که منابع خود را در فرصتهای
اصلی صرف کرده باشد. برای تدوین استراتژی می توان از تکنیکهای و روشهای مختلفی استفاده کرد که رایج ترین آنها تحلیل swot است.
نمونههایی از استراتژی های کلی:
- برنامه بهداشت و سلامت کودکان میتواند از بازاريابی اجتماعی در جهت بهبود رابطه بزرگسالان و کودکان استفاده کند.
- تشویق هنرمندان به اجرای آثارشان در طرحهای بهسازی محیطی، حال و هوای هنری شهرک را تقويت میکند.
پنج نوع استراتژی مشخص میتواند به هدایت بيشتر این مداخلات کمک کند:
ارايه اطلاعات و تقویت مهارتها (مانند ارایه آموزش مهارتها در زمینه مديریت اختلاف والدین)
تقويت خدمات و پشتيبانی (مانند اجرای برنامههای نظارتی برای جوانان در معرض خطر)
مناسبسازی میزان دسترسی و تشخیص موانع و فرصتها (مانند پرداخت کمکهزینه تحصیلی به دانشجويانی که توانايی رفتن به دانشگاه را ندارند)
تغيير پیامد تلاشها (مانند ارايه مشوقهایی برای ترغیب ساکنان شهرک به کار داوطلبانه)
اصلاح سیاستها (مانند اصلاح سياستهای مرتبط به مشاغل، برای آنکه والدین و داوطلبان بتوانند با کودکان کم سن و سالتر وقت بیشتری بگذرانند)
5- برنامه های کاری
در تدوین طرح کسب و کار یک صفحه ای باید برنامه های کاری شرکت به تفصيل و به دقت توصیف شود.برنامه های کاری شرکت به وضوح می گوید که استراتژیها چگونه برای تحقق اهداف اختصاصی که پيشتر مشخص شدهاند، اجرا خواهند شد. این برنامه به این موارد اشاره دارد:
الف) تغييرات مشخصی که باید در شرکت در پیشان بود، و
ب) گامهای عملی مشخص لازم برای تحقق تغييرات در ابعاد و بخشهای مختلف شرکت
گامهای عملی باید برای هر مؤلفهای از اهداف تهيه شوند. اينها شامل موارد زیر هستند:
گامهای عملی: چه اتفاقی میافتد؟
اشخاص مسئول: چه کسی چه کاری میکند؟
تاریخ اتمام: زمانبندی هر گام عملی
منابع لازم: منابع و پشتيبانی (آنچه مورد نیاز است و آنچه که موجود است)
موانع یا مقاومتها (در برابر تغییر) و برنامهای برای غلبه بر آنها!
همکاران: چه کسان ديگری باید از اين اقدام باخبر باشند؟
دیدگاهتان را بنویسید